در آغاز دوره اصلاحات چین که از اواخر دهه 1970 آغاز شد، صنعت خودروسازی این کشور کاملاً عقب مانده بود؛ این صنعت از فناوری و طرحهای روسیه و اروپای شرقی بدون درگیر شدن در توسعه فناوری استفاده میکرد. تولیدکنندگان محلی (56 کارخانه مونتاژ خودرو در سال 1978) عمدتاً کامیون و اتومبیل را برای دولت تولید میکردند.
برخلاف باور مرسوم، بسیاری از بنگاههای موفق در شرایط انحصاری و نیمهانحصاری توسعه پیدا کرده و توان رقابت در سطح بینالمللی را بدست آوردند. ایده اصلی این بود که از بازار داخلی برای ایجاد توانمندیهای مورد نیاز برای رقابت خارجی استفاده شود و بنگاهها چندان درگیر هزینههای رقابت در داخل نشوند. تجربه کره یک نمونه بارز از چنین رویکردی است.
بررسی عملکرد صنعت خودروسازی کشور نشان از رشد تولید خودروهای مونتاژی و کاهش تولید خودروهای داخلی میدهد. این روند نتیجه مستقیم سیاستگذاریهای دولت در حوزه قیمتگذاری و تخصیص ارز است. در شرایطی که به خاطر تحریمها، درآمدهای ارزی کشور به شدت محدود است، نتیجه سیاستگذاری وزارت صنعت تشویق مونتاژ خودرو و تنبیه خودروسازان واقعی بوده است. به طوری که زیان انباشته دو خودروساز اصلی کشور به ارقام باورنکردنی 200 هزار میلیارد تومان رسیده است.
آیا خودروهای ایرانی گران هستند و با همین قیمت میتوان خودروهای خارجی بهتری خرید؟ این بار «صدای تولید» قیمت بازاری خودروهای داخلی را مبنی مقایسه قرار داده است. حال ببینیم با پول کوییک دندهای و پژو پارس سال چه خودرو خارجیای میتوان خریداری کرد.
قیمت کارخانه خودروی کوییک دندهای حدود 250 میلیون تومان و پژو پارس سال حدود 300 میلیون تومان است. قیمت دلاری این خودروها با دلار 55 هزار تومان چیزی در حدود 4500 تا 5500 دلار میشود. سری به سایتهای خارجی زدیم تا ببینیم با این پول چه وسیله نقلیهای میتوان خرید.
محمدرضا فرزین (رئیس کل بانک مرکزی) با درخواست وزیر صنعت، معدن و تجارت مبنی بر افزایش 15 هزار میلیارد تومانی اعتبار دو خودروساز اصلی کشور مخالفت کرد. این مخالفت در حالی صورت میگیرد که به علت قیمتگذاری دستوری، زیان انباشته دو خودروساز بزرگ کشور به ارقام باورنکردنی رسیده است.
مهندس علیآبادی در مراسم رونمایی از 198 خودرو برقی پایتخت در جمع خبرنگاران ادعا کردند «تاکسیهای برقی به لحاظ قیمت همتراز خودروی بنزینی هستند». در صورتی که تنها قیمت باتری خودروهای برقی (آن هم کمظرفیتترین باتری) به اندازه قیمت کارخانه کوییک و پژو پارس است!
بررسی «صدای تولید» نشان میدهد که بهای تمام شده ارزانترین باطری خودروی برقی با حداقل ظرفیت 50 کیلووات ساعت در حدود قیمت کارخانه خودروی کوییک و پژو پارس است. با این وجود معلوم نیست اصرار وزارت صنعت، معدن و تجارت برای چرخش فرمان صنعت خودروسازی کشور به سمت تولید خودروهای برقی چه توجیهی دارد.