صنعت پوشاک دوستدار محیط زیست در بنگلادش

• طبق برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP)، صنعت مد مسئول انتشار 10 درصد کربن سالانه است. اگر سرعت فعلی انتشار گازهای گلخانه‌ای ادامه یابد، تا سال 2030 گازهای گلخانه‌ای تا بیش از 50 درصد افزایش خواهد یافت.
• بنگلادش، دومین صادرکننده بزرگ در صنعت 45 میلیارد دلاری پوشاک آماده (RMG) با 7.9 درصد از سهم بازار جهانی و 4.4 میلیون کارمند، عمدتاً زنان روستایی، در محدود کردن اثرات زیست محیطی و انتشار کربن از طریق «ابتکارات سبز» بسیار محتاط است.
• در 15 سال گذشته، بنگلادش با تاسیس کارخانه‌های سبز دارای گواهی، خود را به عنوان یک اقتصاد نمونه در تولید سبز و پایدار معرفی کرده است.
• از سال 2009، تولیدکنندگان پوشاک و منسوجات بنگلادشی 202 کارخانه “دوستانه با محیط زیست” را تاسیس کرده‌اند که توسط شورای ساختمان سبز ایالات متحده (USGBC) تایید شده است و بیشترین تعداد در جهان است.

صنعت مد و پوشاک به دلیل آلودگی محیط‌زیستی در سراسر زنجیره تامین خود به طور گسترده‌ای شناخته شده است. طبق برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP)، این صنعت مسئول انتشار 10 درصد کربن است. اگر سرعت فعلی انتشار گازهای گلخانه‌ای ادامه یابد، تا سال 2030 این گازها بیش از 50 درصد افزایش خواهد یافت.

ائتلاف پوشاک پایدار (SAC) هدفی را برای کاهش 45 درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال 2030 تعیین کرده است تا به کاهش گرمایش جهانی به 1.5 درجه سانتیگراد (2.7 درجه فارنهایت) کمک کند. بنگلادش، دومین صادرکننده بزرگ پوشاک آماده (RMG) با 7.9 درصد از سهم بازار جهانی، بخشی جدایی‌ناپذیر از مشکل آلودگی زیست محیطی و عامل انتشار کربن است.

با این حال، صنعت 45 میلیارد دلاری که 4.4 میلیون نفر – اکثراً زنان روستایی – را استخدام کرده است، تلاش قابل توجهی را برای محدود کردن اثرات زیست محیطی و انتشار کربن از طریق طرح‌های سبز انجام می‌دهد.

در 15 سال گذشته، بنگلادش نمونه‌ای از تولید سبز و پایدار با ایجاد کارخانه‌‍های دارای گواهی سبز بود. از سال 2009، تولیدکنندگان پوشاک و منسوجات بنگلادشی 202 کارخانه دوستدار محیط زیست را تاسیس کرده‌اند که توسط شورای ساختمان سبز ایالات متحده (USGBC) تایید شده است. طبق گزارش USGBC، یک کارخانه سبز، معروف به “دوستانه محیط زیست”، توسعه‌یافته و مجهز به فرآیندهای طراحی و ساخت است که به طور موثر انتشار گازهای گلخانه‌ای را بهبود می‌بخشد و آلودگی محیط زیست و مصرف انرژی را کاهش می‌دهد.

گواهی سبز یک سیستم رتبه‌بندی است که طرح‌های سبز مانند توسعه پایدار کارخانه، بهره‌وری آب، مصرف کمتر انرژی و حفظ جو را بررسی می‌کند. همچنین چگونگی کاهش اثرات زیست محیطی توسط شرکت را در نظر می‌گیرد. بر اساس داده های USGBC، در بخش صنعتی، ایالات متحده دارای 216 کارخانه سبز است که بالاترین آمار را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که بنگلادش دارای 200 کارخانه سبز تایید شده در بخش RMG و نساجی است.

چین صادرکننده شماره یک پوشاک کامل است و 173 کارخانه سبز دارد و پس از آن مکزیک با 77 کارخانه قرار دارد. نزدیکترین رقیب بنگلادش در بازار پوشاک، ویتنام، دارای 69 کارخانه سبز است، پس از آن تایوان با 49، هند با 49، ترکیه با 43، پاکستان با 36 و سریلانکا با 32 کارخانه سبز قرار دارند. اما کارخانه‌های این کشورها در حوزه‌های مختلف فعال هستند و صرفا مربوط به پوشاک کامل و نساجی نیست.

دکتر زیلر رحمان مریدها، مدیر عامل شرکت وینتیج دینم استودیو گفت: برای زندگی بهتر و به منظور حفظ سیاره برای نسل آینده، مردم به طور گسترده‌ای به کاهش فوری اثرات تغییرات آب و هوا و مهار انتشار کربن در تولید لباس و سایر صنایع اهمیت می‌دهند.

برای من، هر قطره آب، یا یک درخت، اهمیت زیادی دارد. زمینی که در آن زندگی می‌کنیم نیاز به مراقبت دارد. کسب و کار برای کسب درآمد نیست، بلکه برای ایجاد اشتغال و رفاه مردم است. رحمان اولین کارخانه RMG کشور را با گواهینامه LEED Platinum در سال 2009 رهبری می‌کند.

از طریق ابتکارات سبز، استودیو وینتیج دنیم 46% از هزینه‌های انرژی را کاهش داد، ردپای کربن خود را تا 45% و هزینه‌های مصرف آب را تا 53% کاهش داد. بخش قابل توجهی از برق را از منابع تجدیدپذیر تولید می‌کند.

گروه TEAM، یک شرکت پوشاک کامل در حال رشد پایدار، بیان می‌کند که به اهداف محیطی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) اهمیت می‌دهد و این را در شیوه‌های تجاری خود ادغام کرده است.

عبدالله هیل رکیب، مدیر عامل گروه TEAM گفت: «در شرایط جهانی کنونی، مصرف‌کنندگان نسل جدید، به‌ویژه نسل هزاره و Z، به شدت نگران ارزش زیست‌محیطی و اجتماعی محصول هستند که اغلب به عنوان ارزش غیراقتصادی یک محصول شناخته می‌شوند و از مسائل مهم تجارت امروز هستند.

وی افزود: «من معتقدم یک کارخانه سبز چشم‌انداز پایداری را به طرق مختلف تکمیل می‌کند، مانند کاهش ردپای محیط‌زیستی، مانند ردپای کربن، کاهش مصرف انرژی، ردپای آب، تضمین کیفیت بهتر هوای داخل ساختمان، راحتی حرارتی و ایمنی برای کارگران.» رکیب همچنین مدیر انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان پوشاک بنگلادش (BGMEA) نیز است.

تجزیه و تحلیل هزینه و سود

هزینه راه‌اندازی یک کارخانه سبز 25 تا 30 درصد بیشتر از یک کارخانه سنتی است. از سوی دیگر، ماشین‌آلات و فناوری‌های مورد استفاده نیز به دلیل کم‌مصرف بودن گران‌تر هستند. با این حال، شیوه‌های سبز در کوتاه‌مدت هزینه بیشتری دارند اما در بلندمدت سودده هستند.

خالد گفت که بازگشت سرمایه را می‌توان پس از یک دوره معین به دست آورد، زیرا کارخانه آب و برق کمتری مصرف می‌کند.

به عنوان مثال، خرید یک چراغ LED حدود 1000 تاکا (9 دلار) هزینه دارد، اما یک چراغ معمولی 100 تاکا (0.90 دلار) هزینه دارد. از آنجایی که نور LED برق بسیار کمی مصرف می‌کند، بازگشت سرمایه را می‌توان پس از یک دوره مشخص بدست آورد. علاوه بر این، استفاده از پنل‌های خورشیدی حرکتی به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر است.

کارخانه‌های دارای گواهی سبز تنها نیستند. کارخانه‌های سازگار – کارخانه‌هایی که احتیاط‌های ایمنی را از نظر ایمنی آتش‌سوزی، ایمنی الکتریکی و ساختاری انجام داده‌اند و ممیزی‌های خریداران را رعایت کرده‌اند – همچنین با کمک BGMEA اقدامات مختلفی را برای کاهش استفاده از منابع طبیعی برای کاهش اثرات زیست‌محیطی انجام داده‌اند.

برخی از تولیدکنندگان پوشاک بنگلادشی با همکاری شرکت مالی بین‌المللی، BGMEA و سفارت هلند، مشارکت برای منسوجات پاک‌تر (PaCT) را برای اطمینان از مدیریت پایدار منابع آب و تغییرات مثبت زیست‌محیطی در فرآیند تولید منسوجات اتخاذ کردند.

آنها همچنین تخلیه صفر مواد شیمیایی خطرناک را برای جلوگیری از آلودگی آغاز کردند.

فاروکه حسن، رئیس BGMEA، گفت: «بدون شک، بخش پوشاک کامل بنگلادش پیشرو در پایداری و حفاظت از محیط زیست است، زیرا ما ایمنی و ملاحظات حوادث فاجعه‌بار را نیز رعایت کردیم.

حسن گفت: «در مقایسه با نزدیک‌ترین رقبای خود – ویتنام، ترکیه، پاکستان و هند – و صادرکننده شماره یک کالاهای مد، ما بالاترین کارخانه سبز را در جهان داریم.

هدف ما این است که در کاهش کربن و اثرات زیست محیطی صفر پیشرو باشیم. اما، در اینجا، خریداران و ذینفعان باید مشارکت خود را در فرآیند تضمین کنند. این رهبر تجاری گفت که شیوه های خرید اخلاقی یک امر ضروری است.

همکاری بین خریداران و تامین کنندگان

در تسریع گام‌های تولیدکنندگان به سمت پایداری و به منظور تشویق آن‌ها، خریداران و برندها هر دو مسئولیت پرداخت قیمت بهتر و سفارش کار بیشتر را دارند.

«تولیدکنندگان وظایف خود را در سبز شدن برای کاهش اثرات زیست محیطی با سرمایه گذاری عظیم انجام دادند. خنداکر گلم معظم، مدیر تحقیقات مرکز گفت‌وگوی سیاست‌ها، گفت: اکنون این مسئولیت خریداران است که ذهنیت همکاری ایجاد کنند و هنجارهای خرید را برای اطمینان از قیمت‌های منصفانه محصول در نظر بگیرند.

حفاظت از زمین از طریق تولید پایدار و سازگار با محیط زیست یک مسئولیت مشترک است که در آن خریداران و تولیدکنندگان باید با یکدیگر همکاری کنند. این اقتصاددان گفت که به طور مشابه، دولت باید از حمایت مالی و سیاستی برای ایجاد کارخانه‌های سبز بیشتر حمایت کند.

ضیاور رحمان، مدیر گروه H&M در بنگلادش، گفت: «به عنوان یک شرکت با برنامه پایداری بلندپروازانه، گروه H&M – بزرگترین خریدار از بنگلادش – از ابتکاراتی که به صنعت کمک کند به سمت صنعت نساجی چرخه‌ای، منصفانه و برابر حرکت کند، استقبال می‌کند.

ما از تامین‌کنندگان خود نمی‌خواهیم که گواهی زیست‌محیطی خاصی را اخذ کنند. آنچه برای ما مهم است این است که آنها برای تغییر به سمت فرآیندهای تولید چرخه‌ای، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و انجام اقدامات اقلیمی در چشم‌اندار ما شریک شوند.

این شرکت فعالانه با تامین‌کنندگان بلندمدت خود برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی خود همکاری می‌کند. او اضافه کرد که در آخرین مطالعات پایداری خود، نحوه کمک به تامین مالی کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و همچنین پیشرفت در تغییر به سمت فرآیندهای تولید چرخه‌ای را مشخص کرده است.

تصویر بنر: Flickr (CC BY-NC-ND 2.0).

منبع