به گزارش «صدای تولید» در بند 2 ماده 3 مربوط به دستورالعمل قیمتگذاری آمده که «هدف نهادینهسازی فضای رقابتی برای هر خودرو، بر اساس قیمت حداقل سه خودروی خارجی هم رده از نظر کلاس، کیفیت و استاندارد، قیمتی به عنوان قیمت پایه رقابتی توسط وزارت صمت استخراج و اعلام میشود. وزارت مذکور میتواند نسبت به استفاده از ظرفیتهای نهادهای حرفهای داخلی و حسب مورد، مراجع خارجی معتبر جهت تعیین ملاکهای مقایسه استفاده نماید».
به بیان سادهتر، سیاستگذار در قیمتگذاری خودروهای داخلی توجه به قیمت خودروهای مشابه خارجی را مد نظر قرار داده و به نوعی در قیمتگذاری دخیل کرده است. یکی از مشکلات قیمتگذاری در کشور، بیتوجهی به سطوح قیمتی خدمات و کالا در دنیا بود. به طوری که وقتی در هند و چین هم خودروی پنج هزار دلاری وجود نداشت، در ایران برخی خودروها 3-4 هزار دلار قیمتگذاری میشدند.
مقاله مرتبط «درباره اقتصاد سیاسی انجام اصلاحات؛ قیمت خودرو هرگز آزاد نمیشود» را مطالعه فرمایید.
با این حال این مقایسه و اثرگذاری بیشتر جنبه نمادین داشته و اثری مستقیم بر فرآیند قیمتگذاری خودرو ندارد. قیمتگذاری خودرو همچنان از فرمول هزینه تمام شده به علاوه سود منصفانه تبعیت میکند که تجربه نشان داده این فرمول به دلایل مختلف کارآمد نیست. از نواسانات قیمتی متداوم گرفته تا هزینههای سربار و پنهان که در صورتهای مالی امکان محاسبه آن وجود ندارد. از اینرو از دیرباز مقایسه قیمت کالای داخلی با کالای مشابه خارجی روش متداوم برای نظارت بر قیمتها بود.
یک ایراد مرسوم در مورد مقایسه قیمت با کالای مشابه خارجی این است که هزینه تولیدکنندگان به طور خاص نیروی انسانی و انرژی در ایران ریالی است و قابل مقایسه با هزینه تولید سایر کشورهای دیگر نیست. این انتقاد حداقل در صنعت خودرو که هزینه نیروی کار و انرژی کمتر از ده درصد بهای تمام شده است وارد نیست. از طرف دیگر، تمام خودروهای دنیا در کشورهای با نیروی کار گران تولید نمیشوند، ویتنام، مصر و هند از جمله کشورهایی هستند که هزینه نیروی کار کم و بیش نزدیک به هزینه نیروی کار در ایران است. از اینرو عمده هزینه تولیدکنندگان خودرو در ایران تفاوتی با سایر تولیدکنندگان دنیا ندارد.
با این حال همچنان شورای رقابت اصرار دارد که از روش بهای تمام شده به علاوه سود منصفانه (cost plus) برای محاسبه قیمت خودرو استفاده کند و ترازیابی با حداقل سه خودروی مشابه خارجی هم بیشتر جنبه نمایدین دارد.
نحوه اثرگذاری قیمت خودروی خارجی در دستورالعمل جدید شورای رقابت
برای دانلود آخرین دستورالعمل تنظیم بازار خودروی سواری (مصوبه جلسه 543 شورای رقابت) به همراه اصلاحات اینجا را کلیک کنید.
