از طرف دیگر، آقای کیایی اضافه کردند که از سال 97 تا به امروز تولید لوازم خانگی داخلی از 7 میلیون دستگاه به بیش از 16 میلیون دستگاه رسیده است. در کنار این اتفاقات مثبت ولی ایشان به بیتوجهی سیاستگذار به مسئله منطقیسازی صنعتی (توجه به سازماندهی قطعهسازان، اقتصاد مقیاس، انتقال فناوری و صادرات) نیز اشاره میکند که نگران کننده است. به عبارت دیگر ممنوعیت واردات فضای رشد برای تولیدکنندگان لوازم خانگی ایجاد کرده ولی دولت از فرصت به وجود آمده برای ارتقای جدی این صنعت از طریق تشویق یادگیری و صادرات هنوز استفاده نکرده است. بیبرنامگی دولت یا همان فقدان راهبرد توسعه باعث میشود رشد کیفی و کمی صنعت لوازم خانگی به طور کامل رخ ندهد و هیچگاه ایران صاحب یک صنعت لوازم خانگی رقابتپذیر نشود.
متن مصاحبه
به گزارش خبرگزاری مهر، به نقل از خبرگزاری صدا و سیما محمد فرهاد کیایی عضو هیات مدیره کانون لوازم خانگی ایران، گفت: بر اساس اعلام آمارهای رسمی، عمق ساخت داخل یخچال فریزر, ۶۰ درصد، تلویزیون ۳۰ درصد، ماشین لباسشویی ۵۸ درصد و کولر آبی ۱۰۰ درصد است. با حمایت و در نظر گرفتن مشوقها، میتوان عمق ساخت داخل برخی از لوازم خانگی کوچک مثل پکیج و لباسشویی، تا ۶۵ درصد رساند. تولید لوازم خانگی در سال ۹۶ حدود ۷ میلیون دستگاه بود که این عدد در سال ۱۴۰۱ از ۱۶ میلیون دستگاه فراتر رفت.
وی با اشاره به مسئله تحریم و خروج شرکتهای خارجی از کشور و ممنوعیت واردات از سال ۹۷, افزود: بر اساس آمارهای رسمی، نیاز بازار لوازم خانگی کشور سالانه حدود ۶ میلیارد دلار است که واردات قطعات یا اقلام مرتبط با این صنعت، هم اکنون به یک میلیارد دلار رسیده است.
کیایی ادامه داد: بیش از ۲ میلیون و هفتصد دستگاه انواع یخچال فریزر سال گذشته توسط ۳۰ تولیدکننده بزرگ کشور تولید و بخشی زیادی از نیاز بازار از این طریق تأمین شد.
عضو هیات مدیره کانون لوازم خانگی ایران با بیان اینکه صادرات محور شدن صنعت لوازم خانگی در چند سال اخیر مطرح شده است گفت: با توجه به موانعی که در صادرات لوازم خانگی وجود دارد؛ در صادرات قطعات لوازم خانگی میتوانیم موفق تر عمل کنیم.
کیایی ادامه داد: هم اکنون قطعه سازانی در کشور فعالیت میکنند که مازاد تولید را حتی به کشورهای اروپایی صادر میکنند، اما هنوز سیاستهای مشخصی برای قطعه سازی این صنعت، وجود ندارد ضمن اینکه نیازمند ایجاد استانداردسازی مناسبی برای این صنعت مانند صنایع دیگری از جمله خودروسازی هستیم.
وی گفت: با توجه به اینکه مزیتهای رقابتی در کشور خصوصاً در برخی مواد اولیه وجود دارد اگر نگاه درستی به صنعت لوازم خانگی داشته باشیم قطعه سازان میتوانند در حوزه صادرات هم موفق عمل کنند.
عضو هیات مدیره کانون لوازم خانگی ایران گفت: تلاش انجمن لوازم خانگی در چند سال گذشته تدوین راهبردهایی برای این صنعت بود که با تغییر دولتها، عملکرد و رویکرد شرکتهای لوازم خانگی متفاوت و راهبردها به سرانجام نرسید. برای داخلی سازی برخی از لوازم خانگی سیاست جدی وجود ندارد، زیرا برخی از آنها به سرمایه گذاریهای بزرگی نیاز دارد که باید یا خود دولت ورود کند یا مشوقهایی برای بخش خصوصی در نظر بگیرد.
وی ادامه داد: مزیتهایی در برخی مواد اولیه و قطعات در کشور وجود دارد که سایر کشورها این مزیت را ندارند از جمله گاز ایزوبوتان و سیکلوپنتان که از ملزومات اصلی در صنعت یخچال سازی است؛ در حال حاضر ۱۰ برابر نیاز داخل تولید میشود و کشورهای منطقه در صنعت لوازم خانگی هم به این گازها نیاز دارند و از کشورهایی مثل چین و کره تأمین میکنند.
کیایی همچنین به قیمت گذاری دستوری در این صنعت اشاره کرد و افزود: وقتی قیمت گذاری دستوری حاکم میشود نباید انتظار نوآوری خاصی در صنعت داشت زیرا، گاهی اوقات بعضی از نوآوریها و فناوریها، هزینههایی به همراه دارند.
وی ادامه داد: مثلاً در عرصه کاهش مصرف انرژی در برخی از محصولات برودتی و حرارتی، باید اقدام مناسبی صورت بگیرد که ممکن است هزینههای تولید را افزایش دهد، اما وقتی فشار دستوری روی قیمت باشد، تولید کننده هیچگونه رغبتی برای تولید ندارد. راهبردهای تدوین شده لوازم خانگی و صنایع مرتبط با آن، عمدتاً کلیاتی است که مفهوم دقیقی ندارند و نمیشود با آن به هدف و نقطه مشخص و واحدی رسید.
کیایی گفت: مثلًا استفاده از کمپرسور اینوِرتِر برای کاهش مصرف انرژی در یخچال فریزر، یک کالای اساسی است که تمام وقت کار میکند، اما تولیدکننده به دلیل افزایش قیمت رغبتی برای استفاده از این مزیت ندارد.
وی افزود: اگر کمپرسور اینورتر در یخچال فریزر استفاده شود ۲۰ تا ۲۵ درصد کاهش مصرف انرژی اتفاق میافتد، اما به دلیل اینکه قدرت خرید مردم کاهش یافته، خریدار حاضر نیست بهای آن را پرداخت کند، از طرفی هم نه تنها مشوقهایی برای تولیدکننده در نظر گرفته نمیشود حتی موانعی هم ایجاد میشود.